Dit weekend gingen we op uitstap naar Le Grand Hornu. Een oude mijnwerkerssite nabij Bergen. Tegenwoordig is dat een mooi staaltje cultureel erfgoed en een Museum voor Hedendaagse Kunst. Het museum toont het werk van Christian Boltanski. In zijn installaties probeert hij te laten voelen dat elke mijnwerker of arbeider ook echt een individu is. De boodschap komt aan. Er wordt ook een documentaire getoond: “Misère au Borinage” (Joris Ivens & Henri Storck), over het erbarmelijke leven van mijnwerkers in de jaren ’30. Beklijvend.
Thuis zoek ik de film op Youtube om het nog eens rustig te kunnen bekijken. Het brengt me naar deze documentaire: https://www.youtube.com/watch?v=NGmfjVi-B40 van Patric Jean. Hij toont de armoede die er nog steeds is in de Borinage. Het grijpt me naar de keel. Dit bestaat nog altijd. In België, niet eens alleen in de Borinage.
Het mooie aan de reportage vind ik de waardigheid waarmee mensen getoond worden, zonder spot of minachting. Dit zijn mensen die te veel geduld gekweekt hebben, die veel beter verdienen en dat uiteindelijk ook wel weten. Maar die hun lot al in die mate aanvaard hebben dat het een eigen keuze is gaan lijken. Een daarmee komt de schaamte.
Na het bekijken van de reportage schreef ik dit gedicht:
het is een trieste kermis
waar auto’s tegen randen botsen
en zij dat gewoon nadoen
dag na dag na dag
vanaf hier alleen kijken
waar jij niet komen mag
zij zij heeft geen rijbewijs
diploma en geen werk
denkt dat ze daarvoor koos
houdt zich daarom te sterk
hij zegt met veel gebaren
dat toch niemand iets doet
dat hij zich daarbij neerlegt
heeft daarom te veel moed
ze lopen op de kermis
ze kijken naar de anderen
die blij hun lot verdragen
dus waarom zouden zij dan
het hunne wel veranderen?
